Tweede taal op de Middelbare School: wat is het nut?

Veel jongeren worstelen met het leren van een tweede taal op school en vinden zelf dat het weinig resultaat oplevert. Maar is dit echt zo? Bij Plus Taalreizen merken we vaak dat jongeren een tweede taal na een paar weken taalcursus in het buitenland sneller oppikken dan na vier tot zes jaar op de middelbare school. Waar dat aan ligt, leggen we hier uit:

Waarom een tweede taal op de middelbare school?

Veel kinderen zien er simpelweg het nut niet van in om een tweede taal op de middelbare school te leren. Wat is het nut van urenlang leren als je het na de eindexamens alweer vergeet? Maar waarom dan die talen op school? Het idee achter het leren van vreemde talen op de middelbare school is om je te helpen om beter te communiceren, kritisch te denken, jezelf te ontwikkelen en kansen in je toekomst te vergroten. Toch blijkt uit de praktijk dat deze mooie ideeën lang niet altijd gerealiseerd worden.

Taal op school: waarom het vaak niet blijft hangen

Menig Nederlandse jongere kiest Frans of Duits als keuzevak, met als doel deze taal op school te leren. Maar dit valt regelmatig toch tegen. De werkelijkheid op veel middelbare scholen is dat de klassen vaak groot zijn, de docenten moeite hebben om alle leerlingen te bereiken, en de lesstof soms verouderd of saai is. Wat er in een paar uur per week wordt geleerd, verdwijnt vaak weer net zo snel uit het geheugen. Talen leren vergt immers meer dan een paar uurtjes per week. Het vereist onderdompeling, motivatie en de kans om de taal in de context te gebruiken.

Op de middelbare school hebben leerlingen vaak ook met andere vakken zoals biologie en wiskunde in hun hoofd, wat ervoor zorgt dat taal vaak niet de prioriteit krijgt. Daarnaast zijn er elk jaar weer honderden klachten over de taalexamens, van onhoorbare audiofragmenten tot de eindeloze tijd die je moet nemen om woorden in onbekende teksten te vertalen. Het frustreert de leerlingen, waardoor ze nog minder gemotiveerd raken om een tweede taal op school te leren.

Hoe leer je een tweede taal dan wel?

Er is dus te weinig tijd per week, leerlingen vinden andere vakken belangrijker, leraren kunnen niet iedereen kunnen bereiken en de lesstof wordt vaak op een saaie manier overgebracht. Maar wat werkt dan wel als je echt een tweede taal wilt leren? Onderzoek heeft aangetoond dat kinderen die plezier hebben in het leerproces de stof veel beter onthouden. Leren is niet alleen maar een kwestie van door blijven gaan; het is ook belangrijk dat je het leuk vindt. Motivatie speelt hierbij een sleutelrol. Onderzoek toont aan dat leerlingen beter leren wanneer ze zelf het vak kiezen, wanneer ze intrinsieke motivatie voelen om iets te leren.

Wat leer jij van een tweede taal op school?

Hoewel jongeren vaak niet direct inzien hoeveel ze uit hun middelbare schoolopleiding hebben gehaald, blijft er uiteindelijk wel iets bewaard. Het is waar dat de woordenschat na een tijd vaak achteruitgaat, maar de basis die je hebt gelegd, blijft wel degelijk in je geheugen hangen. Sterker nog, wanneer je een taalcursus in het buitenland begint en je de instaptoets doet, merk je vaak dat je een stuk betere beheersing hebt dan mensen die helemaal geen tweede taal op de middelbare school hebben gehad. Het leren van een taal in een gecontroleerde omgeving legt dus een solide basis die verder opgebouwd kan worden, bijvoorbeeld als je kiest voor een tussenjaar in Spanje.

Tips om een tweede taal effectief te leren

Hoe kun je nu beter een tweede taal leren? Hier volgen een paar tips die je kunnen helpen om het meeste uit je leerproces te halen:

Slaap goed
Slaap doet veel voor ons geheugen. Wat je overdag geleerd hebt, ga je 's nachts bevestigen. Je hersenen 'sorteren' wat belangrijk is, en gooien er tegelijkertijd dingen uit die niet zo relevant zijn. Zoals onderzoeker Lemhöfer zegt: slaap is essentieel voor het verwerken en onthouden van nieuwe informatie. Zorg dus dat je niet tot in de late uurtjes doorgaat met leren, maar plan van tevoren en geef jezelf genoeg nachtrust.
Zorg ervoor dat je hersenen met niets anders bezig zijn
Als je met veel dingen in je hoofd zit, is het belangrijk om eerst je hoofd leeg te maken voordat je begint te leren. Afleidingen maken het moeilijk om goed te focussen. Een goede manier om je hoofd leeg te maken, is door alles op te schrijven of even met iemand over je zorgen te praten. Wanneer je hoofd leeg is, kun je je aandacht volledig op de stof richten.
Leer in intervallen
Net zoals bij sporten, geldt ook voor leren dat intervallen effectief kunnen zijn. Wanneer je leert in korte, regelmatige sessies, krijgen je hersenen de tijd om de informatie goed te verwerken. Dit zorgt ervoor dat je beter kunt onthouden en je taalvaardigheden sneller kunt verbeteren.

Toch te onzeker? Overweeg een tussenjaar in Spanje!

Veel jongeren zijn onzeker over hun taalkennis, vooral bij de eindexamens. Ze vinden het moeilijk om zich voor te stellen hoe ze ooit goed zullen zijn in een taal die ze zo oppervlakkig hebben geleerd. Toch is het belangrijk te beseffen dat, hoewel de manier van leren misschien aangepast kan worden, er nog altijd waarde zit in het taalonderwijs op school. Uiteindelijk blijft er een basis, en door die basis verder te versterken, kun je sneller vooruitgang boeken.

Als je echt onzeker bent over je taalvaardigheden, kan een taalcursus in het buitenland, in het land van herkomst van de taal je enorm helpen. In slechts een paar weken kun je enorme vooruitgang boeken door je onder te dompelen in de taal en cultuur. Neem bijvoorbeeld een tussenjaar in Spanje en ontdek hoe het is om bij een Spaans gastgezin te wonen. Het is niet alleen leuk, maar geeft ook de mogelijkheid om een tweede taal in een echte omgeving te leren, met veel praktische toepassingen en constant gebruik van de taal. In plaats van urenlang grammatica te stampen of zinnen te vertalen, word je gedwongen de taal te spreken. Het leuke is dat de docenten vaak moedertaalsprekers zijn, die vaak geen Nederlands spreken, waardoor je helemaal ondergedompeld wordt in de taal en cultuur.

Taalcursus in het buitenland: zonder plezier kun je niet leren!

Als we terugkijken naar de manier waarop we een vreemde taal op school leren, zien we dat het vaak niet de meest effectieve methode is. Veel jongeren geven aan dat ze weinig van hun schooltijd onthouden en niet echt enthousiast zijn over de stof. Maar immersie is de sleutel tot taalbeheersing. Als je de taal regelmatig gebruikt en er plezier in hebt, komt het leren vanzelf. Boek daarom snel vooruitgang in je taalvaardigheid door een taalreis te maken of een tussenjaar in Spanje of Frankrijk te nemen.

Terug